Koffie proeven als een pro

Cuppen (professioneel koffie proeven) is een hele kunst. Maar niet getreurd: iedereen kan het leren. Met dit vijfdelige stappenplan maak je alvast een voorzichtig begin. Alle basics en belangrijke koffietermen staan erin. 

Stap 1: Kijken
Daarbij let je vooral op de cremalaag: het schuimachtige laagje bovenop de koffie. Het bestaat uit vet, suiker en de (bittere) smaakstoffen uit de koffieboon en geeft jouw koffie een ultieme smaakboost. Ga maar na, koffie zonder cremalaag smaakt veel minder krachtig. Het is dan ook niet de bedoeling dat hij ontbreekt, heel dun is of meteen na het zetten oplost. Een perfecte crema is fijn en dicht, niet te dun, en je spot er kleine luchtbelletjes in. Het allerbelangrijkste is dat de laag aan het kopje blijft plakken.

Stap 2: Ruiken

Je tong kan maar vijf verschillende smaken uit elkaar houden, terwijl je neus er moeiteloos meer dan duizend weet te herkennen. Door goed aan je koffie te ruiken kun je dus nog beter beschrijven hoe hij smaakt. Duw de cremalaag opzij met je lepel zodat de aroma’s nog beter vrij kunnen komen. En nu: diep inademen. Alleen dan komen ze in het achterste (en tevens het nauwkeurigst waarnemende) gedeelte van je neus terecht.

Stap 3: Proeven

Slurpen mag niet, maar moét. Het zorgt ervoor dat de wat minder sterk aanwezige aroma’s naar de achterkant van je neusholte worden gebracht. Daar proef je ze veel beter. Verder is het enorm belangrijk dat je je slok koffie niet te snel doorslikt. Hem wat langer in je mond houden is beter. In één slok zitten namelijk heel veel smaken, en die proef je alleen maar als je alle verschillende plekken op je tong ermee bedekt. Laat de koffie na een paar slokken even afkoelen. Wanneer hij wat kouder wordt, verandert de zuurgraad en gaat de koffie net wat anders smaken. Probeer maar eens. 

Stap 4: Benoemen
Let als je gaat benoemen allereerst op de body: hoe de koffie aanvoelt in je mond. Een volle body betekent dat de koffie een vol en romig van structuur is. Als je zegt dat je koffie een lichte body heeft, dan bedoel je dat hij subtieler en dunner aanvoelt. Vergelijk het met slagroom en (magere) melk: slagroom is dik en romig en heeft daarmee een volle body, magere melk is veel dunner en wateriger en heeft een lichte body. 

Daarna focus je je op de accenten. Welke smaken herken je? Chocolade, kruiden, hout, citrus, karamel? Niets is te gek. En nee, die ingrediënten zitten niet echt in de koffie. Maar doordat de bonen op een bepaalde manier gebrand of gedroogd zijn, kan hij er wel naar gaan smaken. Ook een term waarmee je indruk kan maken: aciditeit, simpelweg de frisheid van een koffie.

Let tot slot op de afdronk: de smaak die blijft hangen nadat je een slok koffie hebt doorgeslikt. Het kan namelijk zomaar zo zijn dat de koffie na het doorslikken een wat andere smaak in je mond achterlaat. Ga er vanaf nu maar eens op letten.