Thirsty tales

Het donkere geheim achter Kopi Luwak, de duurste koffie ter wereld

Eerder schreven we al een artikel over de 10 goorste drankjes ooit gemaakt. In het lijstje stond ook Kopi Luwak-koffie. Wat die koffie zo goor maakt, is dat het gemaakt is van koffiebonen uit de poep van de civetkat. Shocking? Wacht dan maar tot je het verhaal achter deze koffie leest. Daarvan lopen de rillingen je al helemaal over het lijf.

Foto van culinair journalist Jeske van Steen

Kopi Luwak wordt voornamelijk gemaakt in Indonesië, Vietnam en op de Filipijnen. Het is de allerduurste koffiesoort ter wereld. Voor geen enkele andere koffie betaal je zóveel als voor Kopi Luwak: € 90 tot € 550 per 500 gram. Slik. Drink je de koffie ergens in een cafeetje, dan tel je minstens € 10 neer. Waarom is dit drankje in vredesnaam zo duur? Dat heeft alles te maken met het productieproces dat achter dit kopje koffie zit. En als je weet hoe dat productieproces in elkaar steekt, dan begrijp je ook waarom Kopi Luwak-koffie zo omstreden is.

Poep van de civetkat

Kopi Luwak-koffie kan namelijk niet worden gemaakt zonder de civetkat. Dat kun je ook afleiden uit de naam: ‘Kopi’ is Indonesisch voor koffie en ‘Luwak’ staat voor civetkat. De civetkat, en dan met name zijn spijsvertering, heeft een cruciale rol in het maken van Kopi Luwak-koffie. De kat eet eerst rauwe koffiebessen op. Het vruchtvlees van die bessen wordt verteerd, terwijl de pitten heel blijven. Die pitten (of bonen) poept de civetkat weer uit. Koffieboeren halen die pitten uit de poep, wassen en drogen ze en ontdoen ze van hun schil. Wat overblijft, wordt geroosterd en uiteindelijk verwerkt tot Kopi Luwak-koffie.

Luxeproduct

Een ingewikkeld, tijdrovend en intensief productieproces dus. Precies daarom zijn de kosten van een kopje Kopi Luwak-koffie zo hoog. Door de hoge prijzen en het moeilijke proces zien veel mensen het als een luxeproduct. Maar daar hangt wel een donkere keerzijde aan. Want waar met dieren wordt gewerkt, bestaat de kans op dierenleed, en dat gebeurt bij de productie van Kopi Luwak-koffie helaas te vaak.

Gevangenschap

Vrijwel alle civetkatten die meewerken aan Kopi Luwak-koffie worden gevangengehouden. Op die manier heeft de boer beter controle over ze. De omstandigheden waarin de meeste katten gevangen zitten, zijn niet al te best. Ze zitten vaak in kleine kooien, op vloeren met superscherpe rasters die continu wondjes veroorzaken. Vrijheid hebben ze niet veel. Sterker nog, dat hebben ze eigenlijk niet. 24 uur zitten ze vast in hun kooi, in hun eigen uitwerpselen en wondvocht. Want schoonmaken? Daarin laten veel boeren een steekje vallen.

Kopi Luwak

Slechte gezondheid

Komt ook nog eens bij dat veel civetkatten niet in goede gezondheid verkeren. Een gezond en gevarieerd dieet krijgen ze namelijk niet. De civetkatten worden puur als onderdeel van een verdienmodel gezien en dus krijgen ze alleen koffiebessen. Want inderdaad, daarmee helpen ze uiteindelijk de Kopi Luwak-koffie mee te produceren. De katten die geen bewegingsruimte hebben zijn al snel veel te dik, terwijl degene die meer kunnen bewegen juist extreem dun zijn. Triest.

De wilde civetkat

Niet alle Kopi Luwak-koffie is gemaakt met behulp van gevangengehouden civetkatten. Sommige civetkatten leven ook in het wild, met veel bewegingsruimte en toegang tot goed voedsel. De uitwerpselen van wilde civetkatten zijn alleen onwijs moeilijk te vinden. Precies daarom is Kopi Luwak-koffie van de wilde civetkat nóg duurder dan ‘gewone’ Kopi Luwak-koffie. Er wordt ook maar 200 tot 250 kilo per jaar van geproduceerd. Wat je voor deze koffie betaalt? Soms wel € 6500 per kilo. Hier komt bij dat het vaak heel moeilijk te achterhalen is of je nou daadwerkelijk Kopi Luwak-koffie van de wilde civetkat drinkt. Op sommige pakken staat een keurmerk, maar verschillende onderzoeken tonen aan dat op die boerderijen vaak alsnog civetkatten in gevangenschap leven. Helemaal erop vertrouwen kun je dus niet.

Hoe smaakt Kopi Luwak-koffie?

Je zou denken – en hopen – dat koffiedrinkers die dit verhaal kennen geen Kopi Luwak-koffie drinken. Toch blijft deze koffiesoort onder liefhebbers grandioos populair. Ja, hij stond inderdaad in het rijtje goorste drankjes ter wereld, maar dat ligt vooral aan het productieproces. De smaak van Kopi Luwak-koffie blijkt namelijk erg goed te zijn. Daar spelen de maagsappen en enzymen van de civetkat een grote rol in. Die zorgen uiteindelijk (onder andere) voor de zachte, rijke, aardse, siroopachtige smaak van Kopi Luwak. Toch kan het zijn dat je kopje Kopi Luwak-koffie de ene keer anders smaakt dan de andere. Ervaren de civetkatten veel stress, dan proef je dat terug in de koffie. Dat geeft toch een extra bittere nasmaak.

Hoe luxe het product ook lijkt en hoe lekker de smaak ook mag wezen, Kopi Luwak-koffie laat je beter staan tijdens je vakantie naar Indonesië, Vietnam of de Filipijnen. Een productieproces met zoveel dierenleed wil je niet steunen, toch?

Lees ook:

Geen foodnews Missen?

Ontvang een update in je inbox