Gesjoemel met portwijnen: Albert Heijn en Gall & Gall halen port merk uit schappen van alle filialen

Oh jee: er is gedoe rondom portwijnen. De leeftijd van veel portwijnen klopt niet en sommige flessen blijken ook nog eens synthetische alcohol te bevatten. Dat meldt het tv-programma Meldpunt van Omroep MAX vanavond. 

Uit de prachtige Douro, de oudste wijnstreek van Portugal, komt een bijzondere wijn die nergens anders ter wereld wordt gemaakt: port. Port is een zoete versterkte wijn die in verschillende stijlen en kleuren wordt geproduceerd en met verschillende leeftijden op de markt wordt gebracht. Maar met dat laatste blijkt nu iets aan de hand.

Meldpunt liet wetenschappelijk onderzoek doen naar de werkelijke leeftijd van 10 en 20 jaar oude Tawny ports (Tawny ports zijn lichter van kleur, vandaar de naam; tawny betekent taan). In meer dan de helft van de gevallen (54%) blijkt er jongere port in de flessen te zitten dan het etiket vermeldt.

Age is just a number?

Het Centrum voor Isotopen Onderzoek (CIO) van de Universiteit van Groningen bepaalde met behulp van koolstof-14 metingen de leeftijd van de port, tot op twee jaar nauwkeurig. De meest extreme afwijkingen zijn aangetroffen bij het merk Royal Oporto, verkocht door Makro. Die blijkt geen 10 jaar te hebben gerijpt op eikenhouten vaten, zoals het etiket aangeeft, maar slechts 2½ jaar. De prijs van €22,95 per fles is ruim vier keer hoger dan wat normaal is voor een port van 2½ jaar oud. Geen zuivere koffie dus!

Winkelketen Makro neemt de flessen port van Royal Oporto uit de schappen van al hun vestigingen. “We zullen deze port niet meer aanbieden totdat er meer duidelijkheid over is. Makro-klanten die een fles van deze port gekocht hebben in de afgelopen 6 maanden, kunnen deze terugbrengen bij een van onze vestigingen en ontvangen het geld retour. Dit geldt voor zowel onaangebroken als aangebroken flessen”, aldus een woordvoerder van Makro.

Maar ook de ports Lagarada en Varossio blijken niet in orde. Dat zijn geen 10 jaar oude ports, maar respectievelijk 3 en 4 jaar. Ook hier betaal je flink meer voor de duurdere port die je niet krijgt. De winkelketens die deze ports verkopen konden nog niet reageren.

Het gaat om het karakter

De Groningse hoogleraar Harro Meijer van het CIO, zegt daarover in de uitzending van Meldpunt: “Het deugt helemaal niet wat er op het etiket staat, het is totale misleiding. Ze zullen andere trucs moeten uithalen om het te laten smaken als een 10 jaar op vat gelegen port”.

De portproducenten zeggen in hun reacties tegenover Meldpunt, dat zij voldoen aan de Portugese regels voor de portproductie, omdat hun producten ’het karakter’ van een 10 of 20 jaar oude port zouden hebben.

De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) vindt dat een vorm van misleiding: “want wat er op het etiket staat moet overeenkomen met wat er in het product zit. Als je claimt dat het 10 jaar gerijpt heeft, dan moet het ook 10 jaar gerijpt hebben.” Naar aanleiding van de berichtgeving van Meldpunt en het Groningse rapport heeft de NVWA danook een melding gedaan bij het Food Fraud Network, een samenwerkingsverband van de Europese voedselautoriteiten.

Synthetische alcohol

Uit het onderzoek is nog een opvallend resultaat naar voren gekomen. Twee flessen van het merk Kopke blijken sporen van synthetische alcohol te bevatten. Dat is verboden. De alcohol in port mag alleen van druiven zijn gemaakt en niet van andere chemische stoffen. Overigens levert de gevonden hoeveelheid synthetische alcohol geen gevaar op voor de gezondheid. De fabrikant zegt samen met de Universiteit Groningen op zoek te willen gaan naar de oorzaak.

De winkelketens Albert Heijn en Gall & Gall, beiden onderdeel van het concern Ahold Delhaize, halen het portmerk Kopke uit de schappen van alle filialen. Ook online zijn die niet langer verkrijgbaar totdat er opheldering is.

De uitzending is vanavond (vrijdag 14 januari) om 20.05 uur op NPO 2. 

Beeld: Albert Heijn, Yasmin Hargreaves

Lees ook:

• Is alcoholvrije wijn wel wijn en is het lekker?
• Wijn kopen online: hier moet je op letten
• Rode wijn drinkers zijn hondenmensen