Van balkenbrij en hazenbloed, of: als het maar gezellig is…
Lotje Deelman was redactiechef van ELLE Eten, werkt al bijna 15 jaar voor de Allerhande en werkte achter de schermen aan televisieprogramma’s als MasterChef, de Worsten van Babel On Tour en De Nieuwe Lekkerbek. Ze at varkenspoot met Anthony Bourdain en flirtte met Gordon Ramsay in zijn Aston Martin. Lotje is (co-)auteur van meer dan tien kookboeken en is in haar keuken op het Drentse platteland nooit te beroerd om iets in de fik te steken. Op FavorFlav ventileert Lotje wekelijks wat haar bezighoudt. Met deze keer: het altijd oh zo gezellige Kerstfeest.
Ik heb als kind een paar ernstige kersttrauma’s opgelopen, waar ik nooit helemaal overheen ben gekomen. De diepste wond heeft denk ik de bloedige hazenpeper van mijn oma op eerste kerstdag geslagen, op de voet gevolgd door haar balkenbrij na de nachtmis. Als ik mijn ogen dicht doe, dan proef ik hem. Karton, gestold vet, een gapende leegte waar zout had moeten zitten, half gebakken in laffe, lauwe margarine…
Ieder jaar met kerst aten we bij mijn oma, die als oma fantastisch was, maar een paar eigenschappen bezat die haar volledig ongeschikt maakten voor het bereiden van het kerstdiner. En eerlijk gezegd van iedere maaltijd. Ze was vooral extreem ongeduldig. Wat misschien een karaktertrek is die je accepteert van een geniale Franse kok uit Chef’s Table, maar die bij een oma in de keuken minder goed uitpakt.
Bloed
De aardappels waren steevast aangebrand, de spruitjes veel te gaar, de cranberries heel erg zuur en in de vanillesaus bij de kleffe plumpudding dreven ontelbaar veel melige klontjes. Maar het naarst was de hazenpeper. Iets met vers bloed en besterven en marineren, waarvan de volgorde en de verhoudingen en het tijdsschema lang voor mijn geboorte volledig zoek waren geraakt.
Punkpanterlegging
Heb ik weer, dacht ik vaak. In de verkeerde familie geboren. Wat ik overigens wél vanzelfsprekend vond, was dat het altijd heel gezellig was. Mijn oma had namelijk nul stress van het kerstdiner. Mijn oma vond een aangebrande aardappel geen enkel probleem, en een saus met klontjes doodgewoon. Mijn oma vond het mooi dat we er waren. En leuk dat ik als ongelovig kleinkind in mijn punkpanterlegging met haar naar de nachtmis ging. Wat ik toen versleet voor culinaire barbarij en onverschilligheid, zie ik nu als wijsheid. Mijn oma begreep wat bijna iedereen vergeet met kerst (en trouwens ook vaak tussen kerstmissen in): dat als het gezellig is, de rest er eigenlijk niks meer toe doet.
Jonnie
Het kerstdiner heeft van zichzelf al een heleboel ingrediënten die het niet makkelijk maken. Slecht opgevoede neefjes en nichtjes met de nieuwste voedselallergieën, een zwager die met collega’s van kantoor bij De Librije heeft gegeten en sindsdien denkt dat-ie ook een beetje Jonnie is, een debiele dresscode… Dus waarom zou je het jezelf in godsnaam éxtra moeilijk maken? Waarom opeens ongelofelijk ingewikkeld gaan doen met elf gangen, sous-vide garingen, of (veel te laat) de wereld redden met een vegan menu (dus ook geen honing hè, ook niet in het toetje!)? Red eerst jezelf even.
Wat iedereen van het kerstdiner onthoudt, is of het gezellig was. Dat jij leuk was, die avond, en heel ontspannen en chill. En misschien zelfs hoe cool je eruitzag (in mijn geval dan), of heel misschien hoe grappig je grapjes waren. Maar nooit of de druiven van de viognier biologisch dynamisch waren, of dat het recept van het hoofdgerecht van die sterrenchef uit Peru was. Of zelfs maar dat de cranberries aan de zure kant waren.
Behalve als je mij bent natuurlijk…
Meer van Lotje:
