Op zoek naar gezond: waarom is het zo bizar moeilijk om gezond te eten en drinken?

Spiek tijdens je volgende boodschappenrondje eens stiekem in de mandjes en karren van andere supermarktbezoekers. De kans dat je ongezond eten ziet liggen, is groot. Heel groot. Maar ja, vind je het gek? 80% van het aanbod in de supermarkt is ongezond. De campagne ‘Op zoek naar gezond’ wil Nederland wakker schudden. Waarom wordt het zo verdomd moeilijk gemaakt om gezond te eten en drinken? En vooral: daar moet NU iets aan worden gedaan.

De campagne is een initiatief van het Diabetes Fonds, de Hartstichting, de Maag Lever Darm Stichting en de Nierstichting. Samen vormen zij de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie (AVGG). Hun ambitie? Dat de Nederlandse jeugd in 2040 de gezondste van de wereld is. Maar als we zo doorgaan, lijkt het erop dat we op een heel andere – ongelukkige – uitkomst afgaan. Dan zal namelijk 60% van onze bevolking overgewicht hebben.

Voor de duidelijkheid: nu is dat al de helft van de bevolking. ”Er komt een tsunami aan mensen met diabetes, hart- en vaatziekten, nierschade en spijsverteringsziekten op ons af”, zegt voorzitter van de AVGG Diena Halbertsma. Ai.

Op zoek naar gezond

De toekomst ziet er voor zover niet rooskleurig uit. Er moet dus actie komen. En dat betekent: bewustwording. Samen met 3 BN’ers – presentatoren Fidan Ekiz en Renze Klamer en actrice Hanne Verboom – maakte de AVGG een driedelige documentairereeks: ‘Op zoek naar gezond’. Elke BN’er onderzoekt een eigen stuk van het grote probleem. Want hoe komt het nou eigenlijk dat we op zo’n toekomst afstevenen? Waarom wordt het ons zo idioot moeilijk gemaakt om ‘gewoon’ gezond te eten en drinken?

Aanbod

Fidan Ekiz onderzoekt het ongezonde aanbod in de supermarkt. We schreven er laatst al over: het overgrote deel van de supermarkt staat niet in de Schijf van Vijf, waarvan het meeste voedsel zelfs ultrabewerkt is. De presentatrice spreekt eerst met supermarkteigenaar Ed Slooten. Die geeft aan dat ‘het allemaal wel meevalt’. ”We kijken niet per se naar of het aanbod gezond of ongezond is, maar wat we eraan kunnen verdienen”, zegt hij. Hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell zegt dat we in een negatieve spiraal zitten. De supermarkt verleid ons met koopjes, die 9 van de 10 keer ongezond zijn. ”Overgewicht en obesitas zijn normale reacties op een abnormale omgeving”, zegt hij. Tja, hoe kan het ook anders als 80% van wat er in de supermarkt ligt ongezond is?

Overigens is niet alleen de supermarkt de boosdoener in dit verhaal. Want ongezond eten is óveral. Op tankstations, treinstations, in bedrijfs- en schoolkantines… Ga je omgeving maar na.

Prijs

Er ligt niet alleen véél ongezond eten in de supermarkt, al het ongezonde eten is ook nog eens een stuk goedkoper dan de gezonde afdeling. Ja, boodschappen zijn door de inflatie sowieso al bizar veel duurder geworden. Maar maak zelf maar eens de vergelijking tussen gezonde en ongezonde producten als je in de supermarkt bent. Hanne Verboom deed dat met een blik soep. Het blik, dat vol vulstoffen zoals suiker zat, was veel goedkoper dan de losse producten om zelf soep mee te maken. Zelfs soepfabrikant Michiel Janssen geeft in de aflevering aan dat hij zou pleiten om zelf soep te maken in plaats van soep in blik te kopen. Nog een schrikbarend detail uit de aflevering: groente en fruit is in de afgelopen jaren 40% duurder geworden. Hoe dan?!

Reclame

Tot slot duikt Renze Klamer in het stukje reclame. Ook hier is 80 een duivels getal: 80% van de reclames die je ziet, promoot ongezonde producten. Slechts 1% zet gezonde producten in de schijnwerpers. Ga maar na wat dat met kinderen doet. En overigens ook met jezelf, als volwassene. ”Heel veel mensen denken dat ze niet beïnvloed worden”, zegt gedragswetenschapper Frans Folkvord in de aflevering. Maar dat gebeurt dus écht. Je kunt er eigenlijk niks aan doen. Hier komt alles samen: je ziet overal ongezonde reclames, ongezond eten is er in overvloed én ongezond eten is goedkoop. Hoe erg je je best ook doet, je kunt in de huidige samenleving eigenlijk niet om ongezond eten heen.

Tijd voor actie

Nu de oproep aan producenten, supermarkteigenaren, reclamemakers, politici en iedereen die hier ook maar invloed op uit kan oefenen: dit moet veranderen. We willen toch geen samenleving waarin het overgrote deel ongezond en depressief is? Hoe ziet onze toekomst er dan uit? Frans Folkvord gaf in de aflevering van Renze Klamer al een verontrustende blik vooruit: als we niets doen, zou het zomaar kunnen dat deze en de komende generaties korter leven dan de generaties voor ons. Laten we please hopen dat het niet zover komt. Stap 1 – bewustwording – is in ieder geval gezet. Zodat wij consumenten hopelijk met een andere bril op door de supermarkt lopen.

Meer weten over de campagne en de afleveringen bekijken? Check de website van De Gezonde Generatie.

Lees ook:

• Zo word je genept in de supermarkt (en met het boek Voedingsweetjes overkomt je dat niet meer)
• Dit is het ongezondste zoete en hartige broodbeleg
• Is groente en fruit op de markt echt goedkoper dan in de supermarkt?

Bron en beeld: persbericht De Gezonde Generatie