Pas op voor dit slinkse marketingtrucje in de supermarkt

‘Ambachtelijk geproduceerd’, ‘Met natuurlijke ingrediënten’, ‘Vers bereid’: bij dit soort termen op verpakkingen slaan veel mensen positief aan. Maar wat betekenen zulke termen eigenlijk? En mogen fabrikanten zulke termen te pas en te onpas op hun verpakkingen zetten? Kassa dook in dit onderwerp en wat blijkt: het is meestal een marketingtrucje waar we met z’n allen keihard intrappen.

Verse vis? Je wordt beduveld waar je bij staat. Want die ‘verse vis’ die je in de supermarkt ziet liggen, is vaak gewoon bevroren geweest. Draai de verpakking maar eens om. Staat er ‘ontdooid’ op? Daar ga je al. En die ambachtelijke poffertjes dan, waar een gezellig oud omaatje op de verpakking staat met een pollepel in haar hand? Check de ingrediëntenlijst maar eens. Aroma’s, emulgator, melkpoeder… Geloof ons, dat heeft die lieve oma écht niet in haar keukenkastje staan. Dat zogenaamd ambachtelijke slaatje zit ook vol e-nummers. Belachelijk eigenlijk, dat zulke producten zo in de supermarkt liggen.

Meer dokken voor ‘ambachtelijk’

Termen als ‘ambachtelijk’ en ‘vers’ verleiden ons. Ze doen ons geloven dat het product die ochtend nog vers van het land is gehaald. Of dat het handgemaakt is, volgens eeuwenoude tradities en door vakmensen die de hele dag niks anders doen. Terwijl het product vaak ‘gewoon’ uit de fabriek komt, en er helemaal geen verse ingrediënten zijn gebruikt. Het lullige is: we betalen voor zulke producten meestal een stuk meer. We trappen in de verleiding en zijn er dus toe bereid om er meer geld voor neer te leggen. Bizar.

Wel of geen misleiding?

Maar mag dat allemaal wel? Misleiding van de consument is niet toegestaan. Je mag als fabrikant dus geen dingen aan de consument beloven die je niet waarmaakt. Het probleem bij ‘ambachtelijk’, ‘vers’ en ‘natuurlijk’ is dat er geen wettelijke definities voor deze termen zijn. Iedereen, van fabrikant tot consument, kan zijn eigen betekenis aan zulke termen geven. Misschien betekent ambachtelijk wel iets heel anders voor jou dan voor mij. En wat is vers eigenlijk precies? Misleiding vindt pas plaats als de verwachting van de consument anders is dan de werkelijkheid. Maar omdat er geen wettelijke definities voor de termen zijn en de verwachtingen van de consument per product verschillen, is er geen sprake van inherente misleiding. Aldus Babs van der Staak, woordvoerder van de Consumentenbond, tegen Kassa.

De Reclame Code Commissie

De Reclame Code Commissie (RCC) beoordeelt situaties waarin er sprake kan zijn van misleiding. Als misleiding uit het onderzoek komt, wordt de fabrikant op z’n vingers getikt. Houdt de fabrikant zich niet aan de uitspraak van de RCC, dan kan de commissie het bedrijf een boete opleggen. Bij termen als ‘ambachtelijk’, ‘vers’ en ‘natuurlijk’ ligt dit dus ingewikkeld. De definities zijn niet wettelijk vastgelegd en dus mogen fabrikanten ze op hun verpakkingen blijven drukken.

Tip van de Consumentenbond

We riepen het al eerder: laten we kappen met alles ambachtelijk te noemen. Of vers, of natuurlijk. Maar totdat fabrikanten daar daadwerkelijk mee stoppen, moeten we zelf actie ondernemen. Volgens Babs van der Staak kunnen we het best de termen op de voorkant van de verpakking links laten liggen. Leuk dat er ambachtelijk of vers op staat, maar we doen er niets mee. Check in plaats daarvan de wettelijk verplichte info op de achterkant van de verpakking. Ingrediënten en voedingswaarden geven een veel realistischer beeld van het product. Bepaal daarna zelf of het aan jouw verwachting voldoet, tipt Babs aan Kassa. Het is dus prima als je dat pak ‘ambachtelijke’ poffertjes met die schattige oma erop alsnog koopt. Maar weet dat de ambacht van de oma ver te zoeken is.

Lees ook: 

• Deze TikTok laat zien hoe we worden misleid in de supermarkt
• 15x verpakkingen die zó misleidend zijn, dat het bijna crimineel is
• We worden keihard misleid met de groentepasta’s van Knorr

Hoofdbeeld: Albert Heijn, bron: BNN Vara/Kassa