Over palmolie: wat is het en waarom vinden we het in veel producten nog terug?

Wat hebben je pot chocopasta, pakje margarine en je fles shampoo met elkaar gemeen? Ja, je gebruikt ze waarschijnlijk dagelijks. Maar ze bevatten ook allemaal palmolie. Helaas. Waarom zit er ‘helaas’ palmolie in heel veel producten? En wat is palmolie überhaupt eigenlijk?

Die palmolie wordt niet zomaar in al die producten gestopt. Het heeft namelijk een functie. Chocolade gaat er bijvoorbeeld prachtig van glanzen, net als je haar. En je pindakaas? Dat wordt pas een lekker compact goedje als er palmolie in zit. Anders komt er een laagje olie op (en daar wordt lang niet iedereen gelukkig van). Extra fijn is dat palmolie voor héél veel producten geschikt is. Het is namelijk hartstikke neutraal van geur, kleur en smaak.

Palmolie: goedkoop product

Palmolie is voor veel fabrikanten geliefd spul. Niet alleen omdat het hun producten mooier en lekkerder maakt, maar ook omdat het zo goedkoop is om te krijgen. Palmolie wordt gewonnen uit de palmvrucht: een vrucht die maar weinig oppervlakte en bestrijdingsmiddelen nodig heeft om te groeien. Dat groeien gebeurt in landen als Maleisië en Indonesië. Daar zijn ook nog eens de lonen en grondprijzen superlaag, waardoor het al helemaal cheap is om aan flinke hoeveelheden palmolie te komen.

So far, so good zou je denken. Maar palmolie zou helemaal niet zo geliefd moeten zijn. Het is namelijk niet gezond voor ons én niet voor de natuur.

Verzadigd vet

Palmolie is een plantaardig vet. Laat je alleen niet verleiden door het woordje ‘plantaardig’. Want ook al heb je daar misschien positieve associaties bij, palmolie is echt niet gezond. Er zitten veel verzadigde vetten in – veel meer dan in andere oliesoorten – en die staan erom bekend het risico op hart- en vaatziekten te vergroten.

Verlies van biodiversiteit

Nog een hele belangrijke reden waarom we palmolie beter kunnen verbannen: het doet onze natuur niet veel goeds. Er worden gigantisch veel regenwouden gekapt om palmvruchtplantages te maken. De gevolgen? Verlies van biodiversiteit. Mensen die noodgedwongen moeten verhuizen. Kortom, een rijtje waar we niet heel vrolijk van worden.

Alternatieven?

Palmolie wordt momenteel volop gebruikt. Draai je verpakking maar eens om en lees het etiket. De kans is groot dat je palmolie of palmvet op de ingrediëntenlijst ziet staan. Waarschijnlijk staat het er zelfs op als je het niet meteen herkent, want er zijn ook heel veel andere benamingen voor palmolie. Woorden waarin ‘palm’ of ‘olie’ niet eens staan, zoals cocoa butter equivalent (CBE). Met meer dan 200 verschillende soorten benamingen voor palmolie is het niet gek dat je niet doorhebt dat je een product met palmolie vasthoudt.

Het vervelende is dat er niet heel veel goede alternatieven voor palmolie zijn. Kokosolie en sojaolie zijn nog milieuonvriendelijker: daarvoor is nóg meer grond nodig om het te verbouwen. Bij de productie van koolzaad- en zonnebloemolie gaat gelukkig minder biodiversiteit verloren, maar dan is het wel belangrijk dat het product uit Europa komt. Duurzame palmolie is er in principe wel. Die herken je aan het Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) keurmerk op de verpakking. Kleine sidenote: dit keurmerk garandeert niet dat er helemaal geen ontbossing bij de productie heeft plaatsgevonden. Dat geldt ook voor biologische palmolie.

Palmolievrije producten

Beter is om producten met palmolie gewoon te vermijden. Want ook al lijkt het misschien niet zo, je kunt echt wel palmolievrije producten in de supermarkt vinden. Kies bijvoorbeeld voor 100% pindakaas – ja, mét dat glibberige olielaagje erop – en palmolievrije shampoo. Als een product geen palmolie bevat, dan wordt dat er meestal wel op vermeld. Nocciolata Crunchy bijvoorbeeld, volgens FavorFlav’s Sharon de allerlekkerste chocoladepasta ter wereld en palmolievrij. Kijk, we hoeven onze geliefde chocopasta helemaal niet te laten staan. Pfieuw!

Lees ook:

• Alle soorten olie op een rij
• Is koken met olijfolie echt zo slecht?
• De chocolade van H!P is lekker én hartstikke duurzaam

Bronnen: Radar/AVROTROS, Het Voedingscentrum