Wat is vegan wijn? En is het lekker?
Niet alleen op menukaarten, maar ook op wijnkaarten kom je het woord ‘vegan’ steeds vaker tegen. Zeker op locaties waar groenten de menukaart domineren. Maar wat zijn vegan-wijnen eigenlijk? En zijn ze lekker?
Wijn = druiven = fruit = vegan, toch?
Zo op het eerste gezicht is het een logische gedachte. Wijn wordt gemaakt van druiven, hoe plantaardig wil je het hebben?! Hoewel druiven weliswaar zuiver plantaardig zijn, kan er bij het maken van wijn gebruik worden gemaakt van dierlijke producten. En dat gebeurt tijdens het proces van het klaren (simpel gesteld: helder maken) van de wijn. Wijn die net gegist is, is namelijk nog troebel.
Vislijm, eiwit en gelatine
Voordat wijnen gebotteld worden, worden ze daarom eerst geklaard en meestal gefilterd. Klaren doet de wijn in principe uit zichzelf; de vaste deeltjes zakken naar beneden. Maar een wijnmaker kan de wijn ook een handje helpen, door in het laatste proces van het wijnmaken een klaringsmiddel aan de wijn toe te voegen om de vertroebelende deeltjes, zoals gistrestanten en pitdeeltjes, sneller te laten zakken. En vaak zijn deze klaringsmiddelen dierlijke producten, zoals vislijm (ook wel isinglass genoemd, gemaakt van zwemblazen van vissen), caseïne (een dierlijk eiwit dat in melk voorkomt), gelatine (gemaakt van huid, botten en kraakbeen van zoogdieren) of eiwit van kippeneieren.
Al deze hulpstoffen hebben namelijk het vermogen om de vaste deeltjes die in de wijn rondzweven aan zich te binden. Het geheel zakt dan sneller naar de bodem waarna de wijn van zijn bezinksel kan worden verlost. Daarna worden de meeste wijnen gefilterd om de laatste restjes eruit te halen. De meeste wijnen, want sommige wijnmakers filteren hun wijnen bewust niet; zij zijn van mening dat die achtergebleven deeltjes smaak toevoegen aan de wijn.
Andere alternatieven
Veganisten, en dat geldt ook voor sommige vegetariërs, moeten niets hebben van dierlijke klaringsmiddelen. Want hoewel deze stoffen alleen iets uit de wijn halen, niks toevoegen en ook de smaak van de wijn niet beïnvloeden, zijn ze wel met de wijn in aanraking geweest gedurende het productieproces. Gelukkig zijn er ook alternatieve middelen zoals silicagel, bentoniet (een kleisoort) en plantaardige ingrediënten voor het klaren van wijn, zoals aardappel-proteïne verkregen uit aardappelzetmeel.
Vin-nature wijnen
Vegan-wijnen zijn dus wijnen die niet geklaard zijn met dierlijke hulpstoffen, of wijnen die helemaal niet geklaard zijn, zoals vin nature-wijnen (of te wel: natuurwijnen). Dit zijn wijnen waaraan tijdens het wijnmaakproces niets is toegevoegd of verwijderd én geen interventies hebben plaatsgevonden. Het is wijn in z’n puurste vorm, zonder allerhande chemische toevoegingen, manipulaties, zonder fabrieksgisten, zonder de wijn te filteren of te klaren. All vegan, dus!
Keurmerk? Niet altijd!
Wijnproducenten zijn overigens niet verplicht het gebruikte klaringsmiddel, dierlijk of niet, te vermelden op het etiket. Sommige wijnen die zonder dierlijke hulpstoffen zijn geklaard dragen een prominent vegan-keurmerk, zoals het logo met zonnebloem voor gecontroleerd veganistische producten. Ook kun je het V-label tegenkomen. Maar aan zo’n certificering gaat een hoop geregel en papierwerk vooraf. Of een wijn vegan is, of juist niet, vind je dus niet altijd op het etiket terug. Veel vaker zul je vegan-wijnen treffen zónder een dergelijk keurmerk, omdat het voor wijnboeren een extra stap is om wijn te laten certificeren. Bij onduidelijkheid of een wijn vegan is of niet: check de producent.
Enne.. hoe zit het dan met bio-wijnen enzo?
Biologisch (of organic) geproduceerde wijnen kúnnen vegan zijn, maar het hoéft niet. Biologische wijnen mogen namelijk ook geklaard worden met dierlijke hulpstoffen. Onder biologische wijn zijn er ook heel wat verschillen. Per land is er verschillende regelgeving – er is geen standaard die wereldwijd wordt gehanteerd. Biodynamische wijn ten slotte is een lastige. Want hoewel deze wijn zonder dierlijke hulpmiddelen of helemaal niet geklaard kan zijn, gebruiken biodynamische boeren wél dierlijke preparaten in hun wijngaard. Zoals preparaat 500, koeienmest die aardstraling opvangt terwijl het een winter in een koeienhoorn in de grond verblijft. Het hangt er dan dus vanaf hoe strikt je als vegan in de leer bent.
Welke is het lekkerste?
Dat hangt helemaal af van je persoonlijke smaak. Bij natuurwijnen geldt vaak that you love it or hate it. De smaak is vaak echt wezenlijk anders dan je gewend bent en veel minder constant dan bij wijnen waarbij de wijnmaker wel ingrijpt in het wijnmaak-proces. Maar bij ‘gewone’ wijnen die niet geklaard zijn met dierlijke producten proef je in de regel echt geen verschil met wijnen waarbij dat wel is gebeurd. En hoewel aan biodynamische wijnen misschien iets zweverigs of geitenwollensokkerigs kleeft; enkele van de duurste wijnen ter wereld zijn biodynamisch, dus ook dat zegt niets over de smaak ervan.
Lees ook:
