Suikerpatiënten in paniek: dreigend tekort Ozempic door dieetgekte

Kennelijk lag ik maanden onder een dieet-steen want tot voor kort had ik nog nooit van Ozempic gehoord. Jij ook niet? Welnu: Ozempic is een medicijn dat wordt voorgeschreven bij diabetes type 2 (suikerziekte). Het helpt om de insuline op peil te houden. Maar er blijkt een “fijne” bijwerking te zijn aan Ozempic: het remt de eetlust af. Met gewichtsverlies tot gevolg. Je voelt ‘m misschien al aankomen: niet alleen suikerpatiënten gebruiken nu Ozempic, het wordt ‘off-label’ nu ook gebruikt voor gewichtsverlies. Het gevolg: een dreigend tekort aan dit medicijn. 

Off-label gebruik wil zeggen dat een medicijn gebruikt wordt voor iets waarvoor het niet is goedgekeurd. Studenten die ADHD-medicijn Ritalin slikken om even hard te knallen voor een tentamen bijvoorbeeld. Of mensen die willen afvallen en Ozempic gebruiken.

Hoe werkt Ozempic?

Ozempic is een medicijn dat de werkzame stof semaglutide bevat. Semaglutide is vergelijkbaar met een natuurlijk hormoon, ‘glucagon-like peptide-1’ (GLP-1) genaamd. Dit hormoon komt vrij uit de darmen na een maaltijd. Bij suikerziekte werkt het middel doordat het de afgifte van insuline stimuleert en de afgifte van glucagon remt. Voor obesitas werkt het middel door aan te grijpen op plekken (receptoren) in de hersenen die de eetlust regelen. Hierdoor ben je eerder voldaan, voel je je minder hongerig en heb je minder trek in eten.

Simpel gezegd werken GLP-1-medicijnen door een hormoon na te bootsen dat de bloedsuikerspiegel reguleert en de eetlust onderdrukt.

Ozempic als afslankmiddel

Eén keer per week een spuitje Ozempic en de kilo’s vliegen er vanaf. Voor mensen die willen afvallen klinkt dit als muziek in de oren. Maar de bijwerking is wrang: nu het als afslankmiddel is omarmd, is de vraag fors toegenomen waardoor er tekorten zijn ontstaan, laat internist en hoogleraar obesitas aan het Erasmus MC in Rotterdam Liesbeth van Rossum aan EenVandaag weten. Hoewel Ozempic in Nederland alleen nog goedgekeurd is als diabetesmedicijn, moeten de mensen die het middel echt nodig hebben, mensen met diabetes type 2 dus, wellicht straks uitwijken naar iets anders.

En overstappen op een ander medicijn is echt niet wenselijk, omdat patiënten opnieuw ingesteld moeten worden en de suikerspiegel ontregeld kan raken, zo stelt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. Van Rossem beaamt dit: “De meeste mensen die diabetes type 2 hebben en stoppen met Ozempic ontwikkelen daarna hogere bloedsuikers. Op korte termijn kan dit gevaarlijk zijn.”

Stoppen is weer aankomen

Daarom heeft het College vorig jaar een oproep gedaan aan fabrikanten van Ozempic en medicijngebruikers om Ozempic alleen te gebruiken voor diabetespatiënten. Tot dusver wordt hier nauwelijks tot geen gehoor aan gegeven. En dat is niet zo verwonderlijk. De grootste angst van mensen die afvallen, is om weer aan te komen. En een groot deel van de mensen die Ozempic nemen om af te vallen, komt na het stoppen met dit medicijn, weer aan.

“Dit hangt samen met de verstoringen die in het lichaam plaatsvinden die ervoor zorgen dat het gewicht van nature terug omhoog wil. Deze middelen hebben daar een remmend effect op”, legt van Rossem uit.

Geen off-label gebruik

Producent van Ozempic, het Deense Novo Nordisk, liet deze week weten dat het tekort aan het populaire Ozempic dit jaar naar verwachting zal verergeren. Het tekort te wijten is aan de stijgende vraag naar GLP-1-medicijnen en capaciteitsbeperkingen op sommige productielocaties.

Ik snap heus dat het fijn is als je een middel hebt gevonden dat je helpt om af te vallen, maar als dochter van een ernstige suikerpatiënt zou ik willen oproepen: stop met Ozempic als je het off-label gebruikt. Je redt er levens mee. En er zijn alternatieven. Wegovy is een medicijn dat is goedgekeurd voor de behandeling van obesitas. En ook Saxenda, Mysimba, Xenical en Mounjaro zijn dat.

Lees ook:

• Dieet mislukt? De supermarkt krijgt de schuld
• Bizar: het wijn-en-ei-dieet bestaat en werkt écht (maar of het gezond is…)
• Het bestaat dus echt: het carnivoordieet. Is dit een goed idee?

Bronnen: medicijnen.nl, College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, EenVandaag, Quartz