Steeds meer diefstal door zelfscankassa’s: zo gaan supermarkten de strijd aan

Zelfscankassa’s bij de supermarkt hebben het boodschappen doen heel wat makkelijker gemaakt. Geen ellenlange rijen bij de kassa meer of alles één voor één op de band leggen – nee: zelf scannen, meteen in de tas en weg. Een verademing. Nou ja, voor ons dan. Voor supermarkten blijken zelfscanners voor nogal wat problemen te zorgen. Het grootste probleem: toenemende diefstal. 

Exacte cijfers over diefstal bij de zelfscankassa zijn er niet, maar het is een feit dat de komst van zelfscankassa’s tot massaal meer diefstal leidt. De toename van diefstal ten opzichte van vorig jaar: 30%. En daar valt elk niet-afgerekend product onder. Of je nu per ongeluk een item vergeet af te rekenen of bewust de helft van je boodschappenkar gratis meeneemt.

Experimenteren met beveiligingstechnieken

Supermarkten lijden veel verlies door deze negatieve trend. Ze lopen op jaarbasis soms tientallen miljoenen euro’s mis. Aan de andere kant: supermarktbonnen blijken vol fouten te staan. Fouten die vaak positief uitpakken voor de winkel, maar negatief voor de klant. Neemt niet weg natuurlijk dat stelen niet oké is en aangepakt moet worden. Daar zijn allerlei slimme beveiligingstechnieken voor.

Opvallend: lang niet alle supermarkten zijn daar intensief mee bezig. Sommige supermarkten zijn wel aan het experimenteren met zulke technieken. Die zijn vaak gericht op (of een combinatie van) beeldherkenning, data-analyses en artificial intelligence. Zelden zal een supermarkt open zijn over de techniek die ze toepassen – dat zou dieven natuurlijk alleen maar helpen – maar er is wel meer bekend over welke technieken er zijn. Retaildeskundige Eelco Hos vertelde er meer over aan RTL Nieuws.

Het gewicht van je mandje

Een zo’n beveiligingstechniek focust zich op het gewicht van de boodschappen. Als de producten in jouw mandje meer wegen dan de producten die op de bon staan, dan krijgen de supermarktmedewerkers een seintje van de computer. De kans is dan groot dat je producten uit je mandje niet hebt gescand. Blijkt dat zo te zijn? Dan heb je heel wat uit te leggen aan het winkelpersoneel.

Je staat op beeld

Beeldherkenningstechnieken zijn privacygevoeliger. Je kunt dan denken aan camera’s in de winkel die het gedrag van klanten vastleggen op beeld. Is een klant verdacht bezig, dan kan het winkelpersoneel ingrijpen. Iets ingewikkelder is het systeem waarbij systemen je handbewegingen nauwkeurig volgen. Daardoor zien ze bijvoorbeeld dat jij wel een product pakt, maar niet scant.

Slimme voorspellingen over je boodschappen

Superslim: technieken die voorspellingen doen over aankopen. Die zorgen ervoor dat winkelmedewerkers eerder een steekproef doen, waardoor diefstal tijdig voorkomen kan worden. Hoe werkt dat precies? Systemen houden bijvoorbeeld rekening met producten die vaak in duo’s worden gekocht, vooral tijdens bijzondere evenementen of periodes in het jaar. RTL Nieuws geeft als voorbeeld een grote voetbalwedstrijd. Dan kopen veel mensen alcohol in combinatie met snacks. Scant de klant wel alcohol, maar geen chips? Dan ziet het systeem dat als verdacht. De winkelmedewerker krijgt dan een seintje om een steekproef te doen. Ook als de klant een duurder product of een item van een vooraanstaand merk scant, zoals koffiecups van Starbucks, geeft het systeem een signaal. Wie weet heeft de klant meerdere van zulke producten in het mandje, terwijl er maar één stuk afgerekend wordt.

Stickers met chips

Nee, geen plakstickers van Lays en Doritos. Wel stickers met een ingebouwde RFID-chip. Die meten precies welke producten worden gepakt en wel of niet worden gescand. Deze nieuwere beveiligingstechniek van technologiebedrijf Nedap werkt zo: elk supermarktproduct heeft een unieke sticker met serienummer. De chip in de sticker weet precies waar het product in de supermarkt is. Dus ook als het product in de buurt van een zelfscan komt. Een andere sensor maakt duidelijk bij welke klant het product hoort. Als een klant meerdere producten heeft en niet alles wordt gescand, dan stuurt het systeem een signaal naar de winkelmedewerker. Die grijpt dan op tijd in. Een slimme oplossing, maar wel erg arbeidsintensief. En vrij duur. Op dit moment draait Nedap één pilot met dit systeem bij een Nederlandse winkel.

Wel of niet investeren?

Pas als meerdere (grote) supermarkten een beveiligingstechniek willen toepassen in hun winkels, bijvoorbeeld de RFID-chip van Nedap, kan de techniek breed worden opgezet. Nu zijn nog veel supermarkten in de experimentele fase. Of er een beveiligingstechniek in jouw supermarkt is en zo ja, welke, zul je misschien nooit weten. Maar bij deze: je bent gewaarschuwd.

Enne.. is het je ook al opgevallen dat bij de zelfscankassa-controle bij Albert Heijn opeens niet 4 producten worden gecontroleerd maar 11? Ook dat is een manier om het jatten tegen te gaan.

Lees ook:

• 10x dit wist je nog niet over de supermarkt
• Waarom sommige mensen geen gebruik zouden mogen maken van een zelfscankassa
• Klagers worden gek van de zelfscankassa (en de controles)

Beeld: Albert Heijn, bron: RTL Nieuws