De Michelingids staat onder druk: wat is er aan de hand?

‘Zo zo, toe maar!’ Die reactie krijg je gegarandeerd als je iemand vertelt dat je in een Michelinsterrenrestaurant gaat eten. Een restaurant met een Michelinster, dat moet wel goed zijn. Dat heeft status. Tenminste, dat is al jaren zo. Niet voor niets wordt elk jaar trots de lijst met Michelinsterrenrestaurants gepresenteerd. Maar de laatste tijd staat de Michelingids onder druk.

Michelin is een oude rot in het vak. Al in 1926 begon de bandenfabrikant met het uitdelen van Michelinsterren. De Michelingids kwam al enkele jaren daarvoor op de markt. Toen was het vooral nog een handig boekje met tips voor een lekke band en een plattegrond met tankstations. Een briljante marketingtool, die gids, zo bleek al snel.

Van banden naar borden

Vanaf 1926 gingen anonieme Michelininspecteurs langs bij restaurants met een uitzonderlijk goede keuken, smaak en bediening. Die restaurants maakten kans op een Michelinster. In 1931 werd het beoordelingssysteem uitgebreid; vanaf toen konden restaurants zelfs drie Michelinsterren krijgen. Dan moest het wel echt een reis waard zijn, zo gaf Michelin aan. In de jaren erna is de Michelinster een beroemd (en misschien ook wel berucht – daarover later meer) concept geworden.

Stoffig imago

Maar zo’n 100 jaar later heeft Michelin een stoffig imago gekregen. Dat heeft grotendeels te maken met de opkomst van influencers en online recensenten. Door internet en social media is Michelin allang niet meer de enige invloedrijke gids voor restaurantbeoordelingen. Nee, tegenwoordig vertrouwen we ook op de beoordeling andere recensenten. Zo laten mensen zich steeds vaker influencen op Instagram en TikTok door een lekkermakend filmpje.

Langzame aanpassingen

Michelin is ook erg traag als het aankomt op verbreding. De Michelingids trok pas in 2006 de Atlantische Oceaan over; toen werden de eerste sterren uitgereikt aan restaurants in New York. Pas in 2016 verschenen de eerste gidsen voor Singapore, Seoul en Shanghai. Nu omvat de Michelingids 28 edities in ruim 25 landen, maar sommige werelddelen blijven nog altijd hopeloos achter. Voor Afrika en Australië bijvoorbeeld heeft Michelin nog steeds niet genoeg aandacht.

Omdat Michelin voelt dat het onder druk staat, lijken er wel eerste veranderingen door te komen. De gids breidt opnieuw uit naar nieuwe landen, zoals India en Mexico. En ook minder standaard high class restaurants worden meegenomen in de beoordeling. Zo kan nu ook zomaar in een kleine Mexicaanse tacobar een Michelininspecteur verschijnen. Dat laatste is slim – en moet ook wel. Want consumenten zoeken steeds meer naar diverse, betaalbare culinaire ervaringen; precies wat je nu heel veel via influencers op social media voorbij ziet komen.

Wil je dat wel, zo’n ster?

Kortom, de populariteit van restaurants is allang niet meer afhankelijk van het hebben van een Michelinster. De vraag is ook of restauranteigenaren en chefs überhaupt nog op de Michelinster zitten te wachten. In de afgelopen jaren kwam steeds vaker naar voren dat Michelinsterrenchefs last hebben van hoge verwachtingen en prestatiedruk. Dat brengt veel angst en depressieve gevoelens met zich mee. Sommige chefs zijn ook ‘gewoon’ tegen het systeem. Zoals de Franse chef Marc Veyrat.

In 2019 sleepte Veyrat de Michelingids voor de rechter, omdat hij volgens hem onterecht een ster verloor. Volgens de Michelininspecteur gebruikte Veyrat cheddarkaas in zijn soufflé, terwijl dat volgens de chef 100% zeker om lokale kaas ging. Nu heeft hij bij de deur van zijn nieuw geopende restaurant een bordje hangen: Michelininspecteurs zijn niet welkom. Hij wil ‘geen examens afleggen en een rang krijgen’ en vindt de inspecteurs ‘incompetent’.

De toekomst van Michelin in Nederland

De toekomst van de Michelingids in Nederland lijkt ook onzeker. In een interview met de Telegraaf vertelt Marko Karelse, voorzitter van de Jeunes Restaurateurs d’Europe (JRE), dat Michelin ”topzaken (verzoekt) om zelf af te rekenen als zij langs de sterrenmeetlat willen worden gelegd”. Krijgt Michelin niet genoeg geld? Dan ”moet het jaarlijkse sterrenoverzicht worden aangepast”. Nu is Maastricht de reddende engel; de gemeente, de provincie en het bedrijfsleven verzorgen de presentatie van de nieuwe Michelingids. Michelin heeft al gewaarschuwd dat er mogelijk alleen een Michelingids voor grote steden kan komen. Maar ja… Kun jij je een Michelingids zonder De Librije*** voorstellen?

Lees ook:

• De steden om heen te gaan voor meest betaalbare Michelinsterrenrestaurants
• 12x superbetaalbare Michelinsterrenrestaurants in Parijs
• Dit restaurant in Nederland heeft het langste een Michelinster

Bronnen: De Telegraaf, Michelin Guide, Paracelsus Recovery, CNN, IsGeschiedenis, Daily Mail