Fake wijn & zure druiven

Meesteroplichters intrigeren zolang ze anderen dan onszelf pootje lichten. Ze scheppen een droomwereld, waar hun slachtoffers maar al te graag in geloven. De documentaire Sour Grapes over de grootste wijnoplichter ooit, verhaalt van zo’n getalenteerde zwendelaar.

Goede wijn is duur. Zeker in het millenniumjaar 2000, toen er een groep Nieuwe Rijken opkwam die dure wijnen vooral als investeringsobject gingen opkopen. De prijzen van bekende wijnen schoten door het dak, waardoor ze voor echte liefhebbers vaak onbereikbaar werden.

Lucratief

Brachten in 2000 wijnveilingen wereldwijd 92 miljoen dollar op, vlak voor de wereldwijde crisis van 2008 was dat 478 miljoen. En dus was het een kwestie van tijd voordat iemand hier een nóg lucratiever zaakje van ging maken. Enter: Rudy Kurniawan, de Robin Hood in wijn.

Rockstar of wine tasting Kurniawan lichtte Nieuwe Rijken op met nepwijn.

Kurniawan wordt ook wel de rockstar of wine tasting genoemd. Als een ware artiest mengde de als ‘trust fund baby’ poserende Indonesische wijnliefhebber mindere wijnen tot ze smaaktechnisch konden doorgaan voor vintages van gerenommeerde wijnhuizen. Deze zogenaamde grand cru’s verkocht hij voor astronomische prijzen aan leden van old boys networks met zakken vol ‘fuck you money’, geld waar ze geen raad mee wisten.

Biljonair

Alleen iemand met een enorme kennis van wijnjaren en een uitzonderlijk smaakpalet is in staat zoiets te doen. Rudy Kurniawan was zo iemand. Zijn ‘keldervondsten’ belandden via veilingen niet bij wijnleken, maar bij bovengemiddelde wijnkenners. Zoals biljonair en wijnverzamelaar Bill Koch die ruim 400 nepflessen aanschafte voor in totaal zo’n 4 miljoen dollar.

Ook nu nog zijn er nepwijnen van de meesteroplichter in omloop.

Dit kon niet goed blijven gaan. Toen Koch ontdekte dat er iets mis was met een etiket, ging het balletje rond 2011 rollen. Lang verhaal kort: de op een studentenvisum in Amerika wonende Rudy werd ontmaskerd en de meeste van zijn zeer goed drinkbare ‘fake’ wijnen werden vernietigd. Maar tot op de dag van vandaag zijn er flessen van hem in omloop. En zijn er halsstarrige gelovers in deze genereuze, aimabele wijngek.

Elegant hustle

De documentaire Sour Grapes toont een intrigerende reconstructie van Rudy’s opkomst en ondergang. En net als zijn ontmaskeraars houd je als kijker tot het eind bewondering voor the elegance of the hustle van deze wijnartiest.

Sour Grapes

Regie: Jerry Rothwell en Reuben Atlas; een internationale coproductie met o.a. VPRO.
Uitzending: Woensdag 28 december, 22.40 uur, NPO 2.
Beelden: Stills uit Sour Grapes.