Wist jij dit: bakpapier moet je nooit hergebruiken

Ik ben een zuinig tiepje in de keuken, vooral omdat ik een hekel heb aan verspilling en gemakzucht als het aankomt op plastic, aluminiumfolie en allerlei verpakkingsmaterialen. Ook daarom was ik een fervent hergebruiker van bakpapier. Totdat ik las, uh oh, waarom je bakpapier beter níet kunt hergebruiken…

Het leek me altijd zo onschuldig: je bakt wat koekjes, ziet dat er nagenoeg niets aan aanbaksels achterblijft op het bakpapier, vouwt het gewoon op en de volgende keer trek je het weer uit de la. Koekjesdeeg erop, of pompoen, pastinaak, bloemkool, wat dan ook voor de lekkerste geroosterde groenten, en hop zo de oven in. Goed idee toch? Zuinig en vlijtig, wat wil je nog meer.

Nou – helemaal geen goed idee dus, blijkt. Want ook hier kunnen die stomme PFAS-stoffen weer roet in het eten gooien, net als bij beschadigde anti-aanbakpannen.

PFAS coating met schadelijke stoffen

Wat blijkt: veel soorten bakpapier bevat een coating van PFAS of siliconen die niet veilig zijn bij ander gebruik dan de fabrikant bedoeld heeft. “PFAS zijn chemische stoffen die er onder andere voor zorgen dat bakpapier water- en vetafstotend is. Bij normaal gebruik komen deze stoffen bijna niet vrij in het eten. Maar bij te hoge temperaturen of bij hergebruik van bakpapier, kunnen deze stoffen wel in grotere mate vrijkomen”. Dit zegt toxicoloog Joke Herremans, die werkt voor platform Waarzitwatin. Bij deze onafhankelijke informatiebron kun je als consument terecht als je meer wil weten over chemische stoffen in producten die we eten of gebruiken.

Bak nooit in Pop it toys

Veel mensen denken dat het geen kwaad kan om bakpapier te hergebruiken (39% van de ondervraagden in een onderzoek van Waarzitwatin). Of, net zo erg, dat het prima is om te bakken in Pop it vormen – populair kinderspeelgoed dat helemaal niet bedoeld is om met voedsel in aanraking te komen. Met siliconen bakvormen of siliconen bakmatten moet je sowieso goed oppassen: bij verhitting boven de 200° C kunnen zich schadelijke stoffen vormen, tenzij anders aangegeven. Om mensen kennis mee te geven over deze gevaren, maar ook om in oplossingen te denken geeft het platform vijf zeer nuttige tips mee. Overigens is er ook bakpapier verkrijgbaar zónder PFAS of siliconen; dit moet je alleen nog even van tevoren invetten.

5x tips om veilig te bakken met minder risico’s:

1. Zet de oven niet hoger dan de maximale temperatuur van deze bakspullen (bakpapier en siliconen bakvormen)

Dit is belangrijk voor beide producten. De reden? Stoffen die in de bakvorm of het bakpapier zitten kunnen terechtkomen in het eten. Vooral als je de oven op een heel hoge temperatuur zet, kunnen er ongewenste stoffen worden gevormd. Gebruik daarom de siliconen bakvorm nooit boven de temperatuur die aangegeven is door de fabrikant. Is er geen temperatuur aangegeven? Gebruik de bakvorm dan nooit boven de 200 graden Celsius en bakpapier nooit boven de 220 graden. Bij de laatste vermijd je op deze manier ook dat het papier in brand vliegt en je net gebakken koekjes in de prullenbak moeten.

2. Leg een bakplaat nooit met bakpapier los erop in de oven tijdens voorverwarmen

Ook dit zorgt voor brandgevaar. Let ook goed op dat het papier niet tegen de hete zijwanden of ijzers komt. Dat vergroot de kans dat het papier verbrandt.

3. Pas op met het gebruiken van aluminiumfolie als vervanging van bakpapier

Is het beslag voor de citroencake net gemixt of ligt de kalkoen klaar, maar is het bakpapier op? Gebruik dan niet zomaar aluminiumfolie als alternatief. In combinatie met zout of zuur eten kunnen er kleine hoeveelheden aluminium in het eten komen. Dat kan de smaak van het eten veranderen, maar kan op den duur ook slecht zijn voor de gezondheid.

4. Kijk of je siliconen vorm geschikt is voor bakken

Op ‘echte’ bakvormen staat vaak een ‘glas en vork symbool’ of ‘geschikt om met levensmiddelen in contact te komen’. Als je met een siliconen bakvorm wilt bakken, kies dan voor een bakvorm die voor 100% uit siliconen bestaat.

5. Bak de siliconen bakvorm voor

Herremans raadt aan om voordat je de bakvorm voor het eerst gebruikt, deze ‘voor te bakken’. Daarmee verwijder je achtergebleven siloxanen. Dit zijn stoffen in de siliconen bakvorm die gevormd worden tijdens de fabricage. Hoe doe je dit? Door eerst de bakvorm goed te wassen met water en afwasmiddel. Vul daarna de vorm met water en olie. En zet deze vervolgens een uur in de oven op 220 graden. (Let op: bij het bakken van lekkernijen mag de siliconen bakvorm vaak niet op zo’n hoge temperatuur worden gebruikt.) De siliconen bakvorm is daarna klaar voor gebruik.

Bron: waarzitwatin.nl. Hier vind je ook handig advies over bijvoorbeeld anti-aanbakpannen en bamboe servies.

Lees ook:

• Fastfood-verpakkingen bevatten levensgevaarlijke PFAS
• Slecht nieuws: gratis uitgedeeld compost blijkt hartstikke vervuild
• RIVM waarschuwt: eet geen vis uit Westerschelde