Bizar: kinderfruit in supermarkten blijkt zwaar vervuild met gifstoffen

Ongelofelijk. Kinderfruit en rozijnen in supermarkten zijn nog steeds zwaar vervuild met gifstoffen. Een grootschalig onderzoek van voedselwaakhond Foodwatch bracht dit aan het licht. Het is de organisatie die eerder deze week ook Het Gouden Windei aan Blue Band uitreikte. Foodwatch deed de schokkende ontdekking nadat zij gegevens van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) hadden geanalyseerd.

Mocht je denken: kinderfruit? Ik zie nergens fruit met smileys en vrolijke Studio 100-figuren in de supermarkt liggen? En bestaat er dan ook volwassen fruit? Het gaat om fruit dat het meest wordt gegeten door kinderen. Met stip op 1 staan appels, gevolgd door bananen, sinaasappels, peren, druiven en mandarijnen. Aardbeien, kiwi’s, perziken en abrikozen maken de top 10 kinderfruit (volgens Foodwatch) af. 94% van de metingen die de voedselwaakhond uitvoerde, toonden gifstoffen aan bij het kinderfruit. Met name aardbeien, druiven, sinaasappels en mandarijnen blijken ernstig vervuild met bestrijdingsmiddelen.

Extreem vervuilde druiven en rozijnen

Druiven bleken in 2022 écht extreem vervuild te zijn. 97% van de onderzochte druiven bevatten landbouwgif; de NVWA vond gemiddeld 5,9 bestrijdingsmiddelen per druivenmeting. Ongelofelijk maar waar: bij één meting werden zelfs 35 verschillende soorten gifstoffen aangetroffen. Dat is een zwaar ongelukkig record, want zo’n grote gifcocktail werd nog nooit eerder gevonden bij een druivenmeting. Waar deze gifbommetjes in het schap lagen? Bij Albert Heijn. Ook Lidl (34 en 33 gifstoffen), Jumbo (34 en 25 gifstoffen) en ALDI (25 gifstoffen) kwamen bij verschillende metingen niet goed uit de verf.

Rozijnen bleken in 2022 net zo goed vol gifstoffen te zitten. Dat kwam ook al uit onderzoek van Radar vorig jaar. Uit metingen bleek deze gedroogde druivensoort gemiddeld 18,3 bestrijdingsmiddelen te bevatten. Hier spande ALDI de kroon: bij één meting werden maar liefst 30 gifsoorten ontdekt. Opvallend: de NVWA deed dit jaar maar 6 metingen bij rozijnen. Dat is volgens Foodwatch – terecht – veel te weinig en dus onbegrijpelijk. Zij vragen al jaren aandacht voor de hoge gifcijfers bij rozijnen.

Acute gezondheidsrisico’s

Waarom Foodwatch er zo dicht op zit, is duidelijk: die gifstoffen zijn niet goed voor de gezondheid. Van een deel van de gifstoffen is bekend dat ze (mogelijk) kankerverwekkend, mutageen, reproductieverstorend, hormoonverstorend of illegaal zijn. Uit de fruitmetingen werd zelfs 10 keer een acuut gezondheidsrisico voor kinderen gevonden. 8 keer bij druiven, 1 keer bij perziken en 1 keer bij sinaasappels. 5 keer betrof het druiven die in de supermarkten liggen.

Je zou zeggen dat dit fruit linea recta uit de schappen wordt gehaald. Maar wat blijkt: 7 gevallen bleven ongezien door verouderde wettelijke normen. Het gaat daarbij om wettelijke normen die de NVWA mag handhaven. Het zou daarom best kunnen dat gezondheidsnormen werden overschreden, maar oude NVWA-normen niet. Gevolg: het vervuilde fruit bleef waarschijnlijk gewoon in de schappen liggen. Dat is natuurlijk volstrekt belachelijk. “Het is schandalig dat het meer dan een jaar kan duren voordat aangescherpte gezondheidsnormen worden doorvertaald naar wettelijke normen. Hierdoor ligt er voor kinderen acuut giftig fruit in de supermarkt zonder dat het wordt opgemerkt door de NVWA”, laat Foodwatch-campaginer Anke Bakker weten.

Supermarkten en overheid: doe iets!

Denk je je kind een gezond stukje fruit te geven, blijkt het zwaar bevuild te zijn met bestrijdingsmiddelen. Helemaal niet gezond dus. Dat moet niet kunnen. Foodwatch roept op tot verandering. Laat supermarkten zelf bovenwettelijke normen stellen, zolang de huidige wet nog onvoldoende bescherming biedt voor klanten. De voedselwaakhond pleit voor ‘maximaal vijf resten per product, geen overschrijdingen van wettelijke en gezondheidsnormen, en geen gebruik van risicovolle en illegale middelen’. Daarnaast moet – uiteraard – de overheid actie ondernemen. Ze wil in 2023 ‘nagenoeg geen residuen op land- en tuinbouwproducten vanaf 2023’, maar dat dat streven dik niet gehaald wordt, snapt zelfs een kind nog. Pas wettelijke normen aan en zit bovenop die vermindering van landbouwgif. Maak fruit weer wat het is: gezond!

— rectificatie — Eerder deze week publiceerde Foodwatch hun jaarlijkse analyse van resten bestrijdingsmiddelen op fruit. Daarin brachten zij het nieuws dat op druiven veel gifresten zijn gevonden. Nu blijkt dat de NVWA in de aan hun aangeleverde dataset in 23 gevallen onterecht producten als druiven heeft aangemerkt, in plaats van rozijnen. Dit is ook het geval bij het bemonsterde product bij Albert Heijn met 35 soorten gifresten. Deze fouten in de dataset hebben een doorwerking in de analyse en de conclusies van het rapport van Foodwatch. Foodwatch betreurt deze situatie.

Lees ook:

• RIVM waarschuwt: we krijgen teveel van het ongezonde stofje PFAS binnen
• Keuringsdienst van Waarde onderzoekt: waarom zijn rozijnen stukken goedkoper dan druiven?
• Waarom je beter zelf je groenten en fruit kunt wassen en snijden

Bron: Foodwatch, beeld: Albert Heijn