Food stories

Margarine en halvarine, wat is het verschil?

Wist jij dat margarine al in de negentiende eeuw is uitgevonden? En dat het tot de jaren negentig een schadelijk spulletje was? En waar de naam ‘halvarine’ vandaan komt? Feiten!

Foto van culinair journalist Sabina Posthumus

Margarine werd uitgevonden in opdracht van Napoleon III. Hij zocht een vervanger voor boter, in het rantsoen van de soldaten. Die boter werd onderweg op veldtocht namelijk ranzig, en dat was slecht voor het moreel. Een Franse uitvinder bedacht dat boter eigenlijk dierlijk vet is, maar dan smeerbaar, dus daar ging hij mee experimenteren. Rundervet, gesnipperde uiers en wat afgeroomde melk, simsalabim en margarine was klaar.

Geen gesnipperde uier

Anno nu wordt de botervervanger margarine niet meer gemaakt van gesnipperde koeienuier of andere dierlijke producten, maar van plantaardige olie. Vooral zonnebloemolie, palmolie en maisolie gaat de margarine in. Probleempje: die olie is vloeibaar, margarine moet smeerbaar zijn. Daarom wordt de olie verhard, een chemisch proces.

Transvetten, boeh

Jarenlang ontstonden bij het verharden van de olie (schadelijke) transvetten, die door de margarine-producenten pas in 1990 uit de margarine zijn gehaald. Bizar: margarine had dus jaren een heel gezond imago, met reclamecampagnes die iedereen vertelde dat het zo goed was voor je hart en bloedvaten, terwijl er ondertussen elk jaar duizend tot tweeduizend mensen overleden door de schadelijke gevolgen van die transvetten.

Loetje doet ‘t

Margarine wordt gebruikt om in te bakken en braden. Zelfs biefstukkengigant Loetje bakt de biefstukken niet in roomboter, maar in Blue Band, dus in de margarine. Ook kun je margarine gebruiken in cake en taart, als vervanger van boter. Sommige mensen zeggen dat ze het verschil proeven, dus test even zelf wat je ervan vindt.

Half zo vet

En halvarine dan? Dat is eigenlijk margarine, maar met de helft minder vet. Het wordt gemaakt van plantaardige olie, net als margarine, en water. Daar komt ook de naam vandaan: half + margarine = halvarine. Omdat het water bevat, is het niet geschikt om mee te bakken en braden. De meeste mensen gebruiken halvarine om op hun brood te smeren.

Gezonder dan roomboter?

Tegenwoordig bevatten zowel margarine als halvarine niet meer die linke transvetten. Wel zit er vitamine A en D in, dat wordt er in de fabriek aan toegevoegd. Is het gezonder dan roomboter? Dat ligt eraan. Margarine bevat net zoveel vet als roomboter, maar een ander soort vet: plantaardige, onverzadigde vetten, roomboter bevat dierlijke verzadigde vetten.

Lees ook:

 

Geen foodnews Missen?

Ontvang een update in je inbox