Keuringsdienst van Waarde: zo word je opgelicht met noten in de supermarkt

Heb je wel eens gezien wat voor jungle het notenschap in de supermarkt is? Er zijn zakjes noten, bakjes noten en een paar gangen verder – op de bakafdeling – nóg meer bakjes noten. Een noot is een noot, zou je zeggen. Totdat je naar de gigantische prijsverschillen kijkt. Waarom is een bakje noten zoveel duurder dan een zakje? Worden we in het (n)ootje genomen door de supermarkt? Het werd onderzocht in ons favoriete consumentenprogramma Keuringsdienst van Waarde.

De cijfers liegen niet. Wie onderzoek doet naar walnoten in de supermarkt, krijgt al snel error. Een zakje per kilo kost € 14 per kilo, een plastic bakje € 24 per kilo en een ‘luxer’ plastic bakje (die je op de bakafdeling vindt) maar liefst € 44 per kilo. Hazelnoten in een bakje zijn 2 keer zo duur als hazelnoten in een zakje: respectievelijk € 28 per kilo tegenover € 14 per kilo. Je lijkt wel een dief van je eigen portemonnee als je voor het bakje kiest. Of is dat enorme verschil wel ergens vandaan te halen?

Van Chili tot China

Noten worden van over de hele wereld verbouwd. Chili, Frankrijk, China en Noord-Amerika zijn bijvoorbeeld grote notenlanden. In de aflevering van Keuringdienst van Waarde horen we dat er toch wel verschillen kunnen zitten in smaak en kwaliteit van noten, afhankelijk van waar ze vandaan komen. Zowel notenverkoper Dennis Bastiani als notenhandelaar Dietrik Huizing noemen noten uit China bijvoorbeeld wrang en bitter. Allebei vinden ze Chileense noten lekkerder: zoeter en frisser. Chinese noten zijn goedkoop, maar daarbij moet wel gelet worden op de kwaliteit. Franse noten zijn daarentegen enorm duur, ”zoals de meeste Franse dingen misschien te duur zijn”, aldus Huizing.

Waarom duurder?

Draai maar eens een verpakking noten om. Kun jij het land van herkomst vinden? De kans op succes is klein. Je kunt dus niet achterhalen of jouw zak supermarktnoten uit Frankrijk, China of Chili komt. Huizing vindt het maar moeilijk te achterhalen waar de prijsverschillen bij noten precies vandaan komen. Misschien ligt het aan de vervoerder, de verpakking, het eventuele kruiden van de noten, de mogelijke coating die eromheen zit?

Gebrande – eh, gefrituurde noten

Over die bewerking van noten gesproken: we komen er tijdens de aflevering achter dat ‘noten branden’ eigenlijk hetzelfde is als ‘noten frituren’. Notenproducent Jan Gotjé laat zien hoe een grote lading noten in een enorme bak olie zakt. Ze gaan dus niet in de oven, zoals jij en ik misschien dachten bij het woord ‘branden’. Waarom staat er dan ‘gebrande noten’ op de verpakking? ”Waarschijnlijk omdat ‘branden’ mooier klinkt”, geeft Gotjé aan. Tja. Zit wat in.

Mix it up

Gotjé verbaast zich vooral over het feit dat notenmixen zo enorm duur zijn. Een zakje macadamiamix kost € 20 per kilo. Haal je alle noten uit de zak los en mix je ze zelf, dan ben je veel goedkoper uit. Volgens presentatrice Marijn Frank kost een zak notenmix soms wel 80% meer (!) dan wanneer je losse zakjes noten zelf mixt. Bizar, of niet?!

Een noot is een noot

Een ding is in ieder geval zeker: noten uit dezelfde supermarkt smaken hetzelfde. Of ze nu in een zakje, bakje of ‘luxe’ bakje zitten. Notenboer Roderik de Vries, die zijn noten op Nederlandse bomen verbouwt, kan in ieder geval geen enkel verschil tussen walnoten proeven. ”Het zijn gewoon walnoten”. Hij acht de kans enorm groot dat die walnoten allemaal ”uit hetzelfde bootje, en misschien wel van dezelfde boom komen”.

We zijn gek

En dan komt aan het eind van de aflevering toch de aap uit de mouw. Presentator Ersin Kiris belt met een notenhandelaar voor de supermarkt. Die komt met een hele bijzondere uitspraak: ”Als ze er luxer uitzien, willen mensen er meer voor betalen. En wij vragen wat de gek ervoor geeft”. Kortom, je betaalt voor een plastic bakje. Terwijl notenproducent Gotjé aangeeft dat zo’n bakje eigenlijk maar ”twee dubbeltjes duurder is”.

Zijn er zoveel gekken, vraagt Kiris zich af? ”We lopen met miljoenen mensen rond, dus ja”, aldus de notenhandelaar. Wees dus geen gek meer. Jij weet voortaan wel beter. En bij deze een boodschap voor de supermarkt: we hebben jullie (weer) door!

Lees ook:

• Keuringsdienst van Waarde onderzoekt: waarom zijn rozijnen stukken goedkoper dan druiven?
• Gadverdamme: wist je dat dit in je cashewnoten kan zitten?
• Noten roosteren in de magnetron: supermakkelijk

Bron: Keuringsdienst van Waarde/KRO-NCRV