Thirsty tales

Deze 5 dingen over champagne wil je weten

Een feestelijkere drank dan champagne is ondenkbaar. Tegelijkertijd is champagne mysterieus en vaak onbegrepen. Want hoe wordt het precies gemaakt en wat betekent ‘brut’ eigenlijk? En what’s up met de champagne van Jay-Z? We frissen je kennis even op.

Foto van culinair journalist Sharon van Lokhorst

Champagne is monnikenwerk

Het maken van mousserende wijn in de Champagne begint aan het eind van de 17e eeuw. Dit is ook de tijd van één van Champagnes bekendste persoonlijkheden: Dom Pérignon (1638 – 1715). Deze monnik werd in 1668 door de kerk gestationeerd in Haut Villiers en als keldermeester heeft hij een onnoemelijke invloed gehad op de stijl en perfectie van champagne. Echter, de bubbel heeft hij, anders dan vaak wordt aangenomen, niet uitgevonden. Waarschijnlijk heeft hij het grootste deel van zijn leven juist gewijd aan het voorkomen ervan. In het Franse Limoux, een stadje in de Languedoc in het diepe zuiden van Frankrijk, ontdekten monniken van de abdij van Saint Hilaire hoe wijn ging bubbelen, jaren voordat er in Champagne bubbels in wijn ontstonden. Nog altijd maken ze hier mousserende wijn, precies zoals ze in de Champagne doen: Crémant de Limoux genaamd. Kost stukken minder en je kunt er ook een behoorlijk feestje mee bouwen.

To blend or not to blend

De belangrijkste stap in het maken van een champagne is de assemblage, het mengen van de basiswijnen – van verschillende druiven, herkomst, stijlen en leeftijd. Wordt het een wijn zonder oogstjaar (waaraan wijnen van oudere jaren, de vins de réserve, worden toegevoegd), of juist een millésime oftewel een wijn uit één oogstjaar (om de stijl van een bepaalde jaargang te behouden), een rosé Champagne of een blanc de blancs (alleen van witte druiven), een blanc de noirs (alleen van blauwe druiven) of een monocru (afkomstig uit één bepaald wijndorp)? Keuzes, keuzes!

Alleen in heel goede oogstjaren wordt er een millésimé gemaakt, een champagne mét jaargang. Deze ‘vintage champagnes’ mogen alleen maar van druiven uit het jaartal dat op de fles staat zijn gemaakt.

Brut is de huisstijl

De meeste champagnes komen van de Grande Marques (letterlijk: een groot merk), als Billecart-Salmon, Veuve Clicquot en Ruinart, met ieder een eigen historie, traditie en huisstijl: de karakteristieke brut. Officieel staat de aanduiding brut op de champagnefles voor de hoeveelheid op het laatste moment toegevoegde suikers aan de champagne (bij een brut: <12g). Voor veel grote huizen staat er echter meer op het spel. De brut zonder jaargang is hun visitekaartje en toont de stijl waar het huis voor staat. De meeste champagnes worden dan ook in deze stijl gemaakt en de kwaliteit die ze jaar in jaar uit weten te produceren is een prestatie van ongekend formaat.

Kelderschatten

In het 200 kilometer lange ondergrondse gangenstelsel van de Champagne liggen zo’n 980 miljoen (!) flessen te rijpen. En tijdens dat rijpen – een gewone champagne blijft minimaal 15 maanden in de kelder voordat hij verkocht wordt, een millésimé minimaal 36 maanden – ontpopt zich mettertijd een bijzonder proces. Wanneer de dode gistcellen na 12 maanden afbreken, zien de typische eigenschappen van een uitmuntende bubbelwijn het licht. Allereerst een zachter, romiger mondgevoel en, krijgt de fles echt de tijd (meer dan twee jaar), dan ontwikkelen zich ook nieuwe aroma’s: die van hazelnoot, amandel, toast en een honingachtige rijkheid. O, amore!

De amazing kelder van Moët

Size matters

Voor de solodrinker (0,2l) tot de party crasher (30l), elke champagnefles heeft z’n eigen naam. Er zijn 14 flesmaten, van de kleine Piccolo, een ‘kwartje’ van een standaard fles, tot de Melchizedek of Midas, die 40 keer zo groot is als de standaard. De enige die zo’n fles produceert, zo’n 6 flessen per jaar, is Armand de Brignac, ook wel bekend als Ace of Spades, het champagnehuis dat sinds een aantal jaar eigendom is van niemand minder dan Jay-Z. De Armand de Brignac Brut Gold is bijna anderhalve meter hoog, weegt meer dan 45 kilo en is gevuld met 30 liter beroemde bubbels. Daar hangt wel een prijskaartje aan. Voor zo’n € 50.000,- is ie van jou. Koopje, nietwaar?

De happy family van Jay-Z

Lees ook:

Geen foodnews Missen?

Ontvang een update in je inbox