Van deze rode wijn krijg je geheid paarse tanden en toch wil je het drinken

De eerste keer dat ik een professionele wijnproeverij bijwoonde, schrok ik me rot. Wie waren al die mensen die schaamteloos rondliepen met blauwe tanden en paarse lippen? En waarom waren ze zo opgewekt? Bleek door de Spaanse Ribera del Duero-wijn te komen. 

Veel landen hebben hun eigen rode superster. Italianen hebben Nebbiolo, Australiërs Shiraz en Spanje heeft Tempranillo. En van die naam uitspreken alleen al word ik blij, al lach ik na een paar glazen wel met mijn mond dicht.

Wonderdruif tempranillo

Tempranillo is de bekende druif als je het hebt over Ribera del Duero, de wijnstreek 120 kilometer ten noorden van Madrid. Overigens ook als je het over Rioja hebt, die andere beroemde Spaanse wijnstreek; Rioja is zelfs de klassieke Tempranillo-regio bij uitstek. Hier wordt de druif al eeuwenlang verbouwd. De lekkerste Tempranillo’s uit Rioja zijn vaak een blend met andere druiven. Die ondersteuning van andere druiven hebben ze in Ribera del Duero, qua oppervlakte vijf keer kleiner dan Rioja, niet nodig. Daar kan ie het klusje makkelijk in z’n uppie klaren.

Het is geen gebied om loom te zonnebaden; hier is het negen maanden winter en drie maanden hel. In de winter kan het hier flink vriezen, en die hel is de schroeiende hitte van soms meer dan veertig graden, die ’s zomers over de hoogvlakte siddert.

Ribera del Duero

De rode wijnen uit Ribera del Duero staan bekend om hun fluweelzachte structuur en krachtige smaak. Ze krijgen vaak een lange rijping op het vat en in de fles, met echte krachtpatsers als resultaat. Dat karakter hebben ze te danken aan de hoge ligging van de wijngaarden aan de oevers van de rivier Duero, relatief dichtbij de Atlantische Oceaan. Ribera del Duero betekent letterlijk ‘de oevers van de Duero’. En die oevers staan begroeid met wijngaarden waar Tempranillo – die ze hier trouwens Tinto Fino noemen – zich thuis voelt. Al sinds mensenheugenis worden hier druiven geteeld en wijn gemaakt, maar pas sinds 1982 heeft de regio een eigen appellatie, een Denominación de Origen (D.O.). Toen waren er tien wijnbedrijven, nu zijn dat er meer dan driehonderd.

Witte- en roséwijnen vind je hier overigens ook; Albillo is de enige witte druif die is toegestaan in Ribera, en pas sinds heel kort (2019). Het is de rode wijn waar Ribera z’n faam aan te danken heeft.

Van Joven naar Gran Reserva

Tempranillo kan een veelvoud aan smaken brengen en handig, het etiket geeft daarvan een indicatie. Hierop wordt de stijl van licht naar zwaar aangeduid. Wat kun je verwachten?

Joven: betekent jong, betekent nauwelijks hout en betekent toegankelijk met veel fruit en wat kruidigs.

Crianza: komt pas na 2 jaar op de markt en heeft dan ten minste 6 maanden op houten vaten gelegen. De wijnen zijn zachter en voller met sappige aroma’s van rood fruit, kruiden en een pittige kick.

Reserva: komt pas na 3 jaar op de markt en heeft dan ten minste 12 maanden op houten vaten gelegen. Je kunt Reserva-wijnen grofweg onderscheiden in twee stijlen: ‘de klassieke’, met heel weinig fruit en heel veel houtsmaken (denk aan: vanille, aardbei, koffie en zoete kruiden) en ‘de moderne’ met meer zwarte kers, pruim, geconcentreerde braam, leer en misschien iets rokerigs.

Gran Reserva: komt na 5 jaar op de markt en heeft minimaal 24 maanden op houten vaten gelegen. Die diversiteit zie je terug in de prijs, van betaalbare wijn voor alledag tot mucho dinero.

Wat eet je erbij?

In Ribera eten ze veel vlees. Lam bijvoorbeeld, want dat gaat zo lekker met de wijn. Vegans hebben hier een probleem, want groente speelt hier een ondergeschikte rol. Vis kan, vooral gezouten kabeljauw, in Ribera vaak gegeten met een olijfolie-achtige tomatensaus. En natuurlijk ook veel Jamón Ibérico en manchego.

Wijntip

Tip ik je meteen een van mijn lievelingen: Tinto Pesquera, bomvol fruit en hout, van wijnproducent Alejandro Fernandez. Voor zo’n 30 euro haal je ‘m in huis. Kost wat, maar dan heb je ook wat. Een beest van een wijn, zálig! Die paarse tanden neem je voor lief, geloof me.

Lees ook:

• 9x de lekkerste Spaanse restaurants van Nederland
• Het beste nieuws van de dag: van kaas en rode wijn blijf je slim
• Dit is ‘m: de supermoeilijke professionele keukenkennis-quiz