Hoogleraar zoekt het uit: zo (on)gezond is plantaardig eten
Zijn alle vegans slank en fit? Leef je jaren langer als je geen vlees, vis en zuivel meer eet? Hoogleraar Tim Spector zocht het uit en zijn conclusie: sorry, maar plantaardig eten is niet altijd supergezond.
Plantaardig eten is hip. Kijk maar in de supermarkt: veganistische burgers, pizza’s en plantaardige melk staan daar gewoon in de schappen naast hun dierlijke broertjes, soms heten ze zelfs bijna hetzelfde. Dat had je je tien jaar geleden niet voor kunnen stellen. En mensen die zijn overgestapt op een plantaardig dieet, vertellen bijna allemaal dat ze zich fantastisch voelen. Meer energie, minder puistjes en een paar kilo kwijt, klinkt te goed om waar te zijn.
Supergezond?
Hoogleraar Tim Spector dook in de materie. In zijn nieuwe boek Opgelepeld ontkracht hij hardnekkige voedselmythes, en hij wilde nou ook wel eens weten hoe gezond veganisme eigenlijk is. Stapels onderzoeken ploegde hij door om zijn conclusies te trekken. Op het eerste gezicht lijkt groen en plantaardig inderdaad supergezond: uit een meta-onderzoek waarbij veertig wetenschappelijke studies naar een veganistische leefstijl werden vergeleken, bleek bijvoorbeeld dat een plantaardig dieet het risico op hartziekten met 40 procent kan verlagen. Dat is indrukwekkend.
Niet roken, niet drinken
Toch is Spector niet direct overtuigd. Veel onderzoek werd bijvoorbeeld gedaan onder zevendedagsadventisten, een streng religieuze groep die geen vlees of vis eten. Zij hebben een 12 procent lagere kans op sterfte door welke oorzaak dan ook. Ligt dat aan het eten? Nee, de groep bewoog ook gemiddeld veel meer dan andere mensen, ze dronken weinig alcohol en roken niet. En die zogenaamde co-factoren kun je niet van elkaar onderscheiden in deze onderzoeken.
Vegan afvallen
De meeste mensen die veganistisch eten zijn slanker dan mensen die vlees of vis eten. Mensen die veganistisch gingen eten, vielen meer af dan mensen die calorieën tellen. Waarschuwing van de professor: veel mensen houden zo’n dieet niet lang voor en komen daarna gewoon weer aan, en een veganistisch dieet is lastig vol te houden op de lange termijn.
Kindermishandeling
Voor opgroeiende kinderen is een honderd procent plantaardig dieet waarschijnlijk niet het beste, ziet hij. Ze zijn vaak kleiner dan andere kinderen, missen bepaalde voedingsstoffen zoals vitamine B12 en in Frankrijk wordt een veganistische opvoeding zelfs als een vorm van criminele verwaarlozing gezien, schrijft hij. Zijn waarschuwing: vegans moeten goed oppassen dat ze voldoende ijzer, vitamine B12 en aminozuren binnen krijgen. Ondanks aanvullende vitaminepilletjes blijft het gehalte van die stoffen in het bloed.
Te vet en te zout
Conclusie van de onderzoeker: mensen die veganistisch eten, zijn door de bank genomen wat gezonder dan mensen die vlees en vis eten. Maar of dat nou alleen aan hun vegan food ligt, is niet te zeggen. Er zijn ook zat ongezonde veganistische snacks, zeker nu ook fastfood restaurants veganistische opties aanbieden, dus daar verwacht hij weinig goeds van. Vegan kaas is bijvoorbeeld te vet en te zout, en patat is vegan, maar niet per definitie gezond. Een worstenbroodje met vlees of met vleesvervanger, ze zitten allebei vol sterk bewerkt eten en zitten vol calorieën, vet en zout. Kortom: je kunt ook ongezond vegan eten.
Groen doen
De positieve impact op het milieu van meer groente en minder vlees op het menu, kan Tim Spector niet ontkennen. Zijn wetenschappelijke advies: eet wat minder vlees, maar verwen jezelf af en toe met een lekker stukje lokaal biologisch vlees. Die kiloknallers kunnen we wel missen, maar om nou helemaal honderd procent over te stappen op snijbiet en quinoa, dat gaat de prof te ver – en alleen voor je gezondheid hoef je dat dus niet te doen.
Lees ook:
- Wel sushi, geen vis: zo maak je de lekkerste vegan sushi
- Vegan nep-tonijn: zelfs de katten trappen erin
- ONA is het eerste veganistische restaurant in Frankrijk met een Michelin-ster
