Alle soorten olie op een rij
Met zo veel verschillende soorten olie in de supermarkt, is het soms moeilijk om te weten welke je moet hebben. Extra vierge olijfolie of juist gewone olijfolie? En what about zonnebloem-, kokos- of arachideolie? We zetten ze voor je op een rij.
Alle soorten olie op een rij
De belangrijkste vraag bij het selecteren van een olie is wat je er mee gaat doen. Ga je er mee bakken, frituren, er een salade mee dresseren of een gerecht op het bord mee finishen? We geven je alvast een kleine hint: biefstuk bakken doe je niet in de beste kwaliteit (lees: extra vierge) olijfolie.
Hoog rookpunt
Belangrijk bij bakken is dat de olie een hoog rookpunt heeft. Dit is de temperatuur waarop de olie begint te verbranden en daarmee een niet zo fijne smaak afgeeft aan je eten. Hoe hoger het rookpunt, hoe heter je de pan kunt laten worden en hoe lekkerder – in de meeste gevallen – je eten wordt. Niet alle olies zijn geschikt om te verhitten. Bakken, braden, wokken en frituren doe je bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie, maïsolie of de wat duurdere avocado-olie. Extra vierge olijfolie kun je beter niet al te sterk verhitten.
Olijfolie
Zo’n 90% van de wereldwijde olijfproductie wordt voor olijfolie gebruikt. Je hebt de ‘gewone’ goedkopere olijfolie en extra vierge olijfolie, oftewel olijfolie die ‘extra maagdelijk’ is. Dit is een olijfolie van de eerste persing die niet is gemengd met andere olies of chemicaliën. Extra vierge olie heeft een lage zuurgraad, en hoe lager de zuurgraad, hoe beter de kwaliteit van de olie. De zuurgraad van extra vierge olijfolie mag wettelijk niet hoger zijn dan 0,8%. De smaak kan variëren van grassig tot fris of juist bitter.
De extra vierge variant is het lekkerst over salades, in je zelfgemaakte pesto of om een gerecht mee af te maken. Heerlijk om een stuk goed brood in te dippen, maar doodzonde om op te warmen. Ten eerste omdat extra vierge olie gewoonweg duur is. Daarnaast heeft het een laag rookpunt (160ºC), waardoor je eten zelfs minder lekker wordt. Als basis voor een vinaigrette is hij heerlijk, of sprenkel een paar druppels over je gegrilde groenten, verse ananas (verrukkelijk!) of een mooi geroosterd stuk vlees.
Olijfolie tips & tricks
Licht, lucht en tijd zijn de grootste boosdoeners van olijfolie. Vandaar dat goede olijfolie altijd in een donkere fles zit. Zet je fles olijfolie ook altijd op een donkere plek. Hoe verser je olijfolie hoe beter, dus hoe eerder je ‘m consumeert, hoe liever. Koop kleine flesjes en maak ze op.
Zonnebloemolie
Mijn go to voor bijna alles wat ik bak – als ik geen boter gebruik – is zonnebloemolie. Met een rookpunt van 232ºC kan deze ongeveer alles aan. Van een mooi stuk zalm tot een gloeiende wok waarin je binnen vijf minuten een maaltijd kookt. En perfect voor zelfgemaakte friet van zoete aardappels. Neutraal in smaak, wat betekent dat hij overal bij past.
Arachideolie
Arachideolie wordt uit pinda’s geperst. Vergelijkbaar met zonnebloem, ook een hoog rookpunt, maar met een licht notige smaak. Wordt veel gebruikt in de Aziatische keuken en om mee te frituren (deze kaastengels bijvoorbeeeld).
Plantaardige olie
Dat zijn de olies in deze rij eigenlijk allemaal. Vaak wordt in Amerikaanse recepten om ‘plantaardige olie’ gevraagd. In de States bestaat er een speciale blend van verschillende soorten die neutraal in smaak en hoog in rookpunt zijn. Als ik dit in een recept zie, ga ik eigenlijk altijd voor zonnebloemolie of arachideolie.
Kokosolie
Het rookpunt ligt niet veel boven dat van extra vierge olijfolie. Toch wordt het veel gebruikt om in te bakken. Zolang je het vuur niet te hoog zet, kan dat prima. Bij kamertemperatuur is hij hard en daarmee niet ideaal voor vinaigrettes. Wel top om lactosevrije baksels mee te maken, zoals deze vegan bountytaart.
Rijst-, druivenpit- en maisolie
Niet de meest bekende olies voor thuiskoks, maar vooral druivenpit- en maisolie worden veel in professionele keukens gebruikt omdat ze vrij goedkoop zijn. Allemaal hebben ze ook een hoog rookpunt en neutrale smaak waardoor frituren en wokken heel goed gaat. Maar je kunt er ook – eventueel in combinatie met olijfolie – heerlijke mayonaise mee tikken. Zoals in dit lekkere gerecht van tomaat, garnaal en zelfgemaakte mayo.
Avocado-olie
Opkomend in populariteit en multi-inzetbaar. De smaak is notig en boterig, wat het perfect maakt voor salades. Maar ook het hoogste rookpunt van alle olies die hier worden genoemd, dus bakken, grillen, wokken, braden en BBQ-en met avocado-olie is geen enkel probleem.
Geroosterde sesamolie
Wordt veel gebruikt in Aziatische keuken en daarbij bijna nooit verhit. Het heeft een hele sterke, nootachtige smaak en wordt dan ook vooral gebruikt om gerechten of sauzen op smaak te brengen. Als je het verhit, verdwijnt de smaak en dat is zonde.
Notenolie
In principe kun je uit alle noten en zaden olie persen, zoals walnoot, pistache of amandel. Ze zijn allemaal laag in rookpunt, verhitten is uit den boze, maar oh, wat geven ze een smaak af. Perfect om vinaigrettes een fancy smaak mee te geven. De smaak is erg sterk, gebruik het in combinatie met een neutralere olie voor de perfecte balans.
