5x voedseloorlog: WIE heeft de hummus uitgevonden?
Eten verbroedert, het brengt mensen bij elkaar. Maar niet altijd. Sommige gerechten zijn een echte splijtzwam tussen culturen. De discussie over waar de pavlova is uitgevonden, Australië of Nieuw-Zeeland, verdeelt het continent Oceanië bijvoorbeeld al tientallen jaren. En dat geldt net zo goed voor de falafel, pisco sour, spaghetti en de hummus.
Pavlova: een balletjurkje werd een jarenlange strijd
Nieuw-Zeeland en Australië lijkt twee kibbelende zusjes, ze zijn het bijna nergens over eens. Zeker niet over de oorsprong van de pavlova, die prachtige witte schuimtaart met slagroom en vers fruit. Volgens Nieuw-Zeelanders werd die voor het eerst gecreëerd door een chef van een hotel in Wellington, als eerbetoon aan ballerina Anna Pavlova, die in 1926 een optrad op het hobbit-eiland. Het eerste recept voor pavlova stond in het kookboek Davis Dainty Dishes uit 1928. Dat is een Nieuw-Zeelands kookboek, dus daar heb je je bewijs. Maar in dat recept was de pavlova een soort pudding met laagjes gelatine. Twee wetenschappers die zich grondig in de kwestie hebben verdiept, kwamen tot de conclusie dat de schuimtaart waarschijnlijk uit Duitsland stamt. Jammer jongens, allebei niet gewonnen.
Waar komt hummus vandaan?
Wie heeft het patent op hummus? Volgens Israël is het typisch Israelisch, ook omdat in het oude testament staat: “Kom hier bij, en eet van het brood, en doop uw bete in den hometz.” Is dat hummus? Libanon probeerde om hummus officieel binnen de EU als Libanees gerecht te laten registreren, maar dat is – ondanks hun gigantische schotel met meer dan tienduizend kilo hummus om het argument kracht bij te zetten – mislukt. Misschien komt het wel uit Syrië? Of uit Egypte? Trevor Graham bracht in 2012 de documentaire ‘Make Hummus, Not War’ uit, omdat hij denkt dat de gezamenlijke liefde voor de kikkererwtenpasta van alle landen in de regio misschien de sleutel kan zijn tot het oplossen van de langslepende conflicten in het Midden-Oosten.
Het mysterie van de falafel
Gefrituurd, pittig en ook nog eens volkomen veganistisch: falafel is altijd een winnaar. Waar komt het vandaan? Dat is een controversieel verhaal. Er wordt gezegd dat het oorspronkelijk uit Egypte komt, waar de Kopten het eten tijdens de vastenperiode. Maar ook Palestijnen zeggen dat het hun nationale gerecht is, net zoals Israël beweert. Wie heeft gelijk? Libanon ging zich met het dispuut bemoeien, en probeerde Israël aan te klagen voor inbreuk op het copyright. Rust er auteursrecht op gefrituurde kikkererwtenballetjes? Dan kun je ook Jordanië aanklagen, want die bakten in 2012 een falafel van 75 kilo, en pakten daarmee de kampioenstitel af van… de Verenigde Staten.
Chili of Peru, wie bedacht pisco sour?
Terwijl Chili en Peru elkaar de tent uitvechten – nou ja, figuurlijk dan – over de vraag wie nou precies pisco sour heeft uitgevonden, gaat de eer waarschijnlijk naar een Amerikaan. Bartender Victor Morris heeft in 1920 waarschijnlijk voor het eerst die lekkere cocktail in elkaar gedraaid van pisco, limoensap, suiker en opgeklopt eiwit. Victor deed dat terwijl hij werkte in een bar in Lima, dus dan is het toch een beetje een Peruaans feestje, of niet?
Chinese spaghetti of Italiaanse bami
In zijn reisdagboeken schrijft Marco Polo over een gerecht dat hij ‘lasaga’ noemt, met laagjes pasta en saus, en hij beschrijft hoe van een specifiek soort graan bloem wordt gemaakt, waar weer deeg van wordt gekneed. In dunne sliertjes, denk: noedels, werd dat dan gegeten. Fascinerend, dus dat nam Marco mee terug naar Italië. Probleem: de originele tekst van die dagboeken is onvindbaar, en in de eerste helft van de dertiende eeuw was pasta al erg populair in Italië, toen Marco nog niet terug was van zijn wereldreis.
